Edukacja HM

Istotną, często niezauważalną częścią dziedzictwa kulturowego jest pamięć zawarta we wspomnieniach ludzi. Właśnie z potrzeby ocalenia dla przyszłych pokoleń wspomnień – opowieści mieszkańców Lublina, zrodził się w Ośrodku „Brama Grodzka – Teatr NN” projekt rejestrowania tych wspomnień i ich i utrwalania. Sens i opis tego zamierzenia można wyrazić jednym zdaniem:

Opowiedz nam swoją historię a my ją zapiszemy i ocalimy. W literaturze przedmiotu ten sposób utrwalania historii – poprzez nagrywanie na magnetofon wspomnień nosi nazwę „Historia Mówiona”.

W ten sposób staliśmy się zbieraczami i „zapisywaczami” opowieści, zarówno tych opisujących minioną codzienność miasta, jak tych o dramatycznych zdarzeniach. Te zarejestrowane relacje tworzą emocjonalną i pełną życia tkankę historii miasta. Nie jest to historia podręcznikowa, tylko historia, która dzieje się na poziomie ludzkiego, jednostkowego życia. Powstaje w ten sposób wielka i wielowątkowa „Mówiona Księga Miasta - Lublin Opowiadany”, na którą składają się setki „małych historii”.

Edukacja - Historie rodzinne

Poprzez projekt „Lublin opowiadany” zwracamy uwagę młodego pokolenia na to, jak ważny jest mówiony przekaz pamięci, w szczególności ten dotyczący historii rodziny. Potwierdzeniem tego są słowa Ryszarda Kapuścińskiego w wywiadzie zamieszczonym w „Przekroju” (nr 28 z 13 lipca 2003 r.), w którym wskazuje na problem związany z brakiem rodzinnego przekazu pamięci:

„ Ileż ja bym mógł wiedzieć od swoich rodziców, kiedy jeszcze żyli! Do głowy mi nie przyszło, żeby pytać. Teraz nie mam już kogo. I w ten oto sposób wychodzi cała słabość współczesnej cywilizacji zachodniej. W Afryce od zawsze istniała tradycja opowiadania historii rodzinnych z pokolenia na pokolenie, a i dziś cała rodzina zbiera się wieczorem przy ognisku i opowiada. W ten sposób tworzą się przekazy. (...) Europejczyk zupełnie tego nie ma. Nie zna nawet swoich braci ciotecznych. (...) Europejczykom brak nośników pamięci. To wielka słabość Europejczyków.”

W kontekście tej wypowiedzi widać jak dużym walorem edukacyjnym projektu jest to, że młode osoby uczestniczące w nagrywaniu wspomnień zaczynają dostrzegać historię własnej rodziny, zaczynają rozmawiać z osobami starszymi, często samotnymi i uczą się ich słuchać. Powstaje naturalny kontakt międzypokoleniowy i międzyludzki.

Scenariusze lekcji wykorzystujące zasoby historii mówionej: